|
De vorige keer heb ik geschreven over het niet van jezelf houden en wat dat teweeg kan brengen. Juist mensen die in Christelijke gezinnen zijn opgevoed, hebben geleerd zichzelf weg te cijferen, de ander voorop te stellen en niet altijd vooraan in de rij te willen staan. Prima dingen om te leren, als het maar niet doorslaat in jezelf per definitie minderwaardig te achten aan anderen. Dan ga je snel de kant op van jezelf haten. In elk geval dreigt dan het risico om de eisen, die je aan anderen stelt, niet voor jezelf te laten gelden. |
 |
Dan kun je vriendelijk, verdraagzaam en vergevingsgezind zijn naar andere mensen, terwijl je je zelf als een echte tiran onvriendelijk, onverdraagzaam en soms zelfs haatdragend tegemoet treedt.
Heb je goedkeuring nodig?
Vandaag wil ik het hebben over het nodig hebben, dat anderen je prijzen, aanvaarden of goedkeuren. Dit is een zeer wijdverbreid verschijnsel. Want wie wil nou niet aardig gevonden worden? Wie laat het koud als een ander een hekel aan je heeft? Het ‘laagje vernis’ wat over ons geciviliseerde mensen heenligt, dient er voor om als we onbekenden ontmoeten een goede eerste indruk te maken. We knikken elkaar toe en glimlachen zelfs, om aan te geven dat we vriendelijke mensen zijn.
Zodra we echter in een auto zitten zie je al een verandering in het gedrag. Omdat we elkaar niet rechtstreeks ontmoeten, maar veilig in een stukje blik zitten (op eigen grondgebied) durven we meer onze ware aard te laten zien. En er wordt wat afgescholden achter het stuur! Brave huisvaders en moeders, liefdevolle Christenen, veranderen in scheldende en dreigende tijgers als ze zich in het verkeer storten. Als iemand in de rij voor de kassa voordringt, zeggen we er misschien wat van. Maar het zou toch niet in ons hoofd opkomen om ons wagentje er dwars vóór te zetten. Dat doen we in het verkeer wel. We snijden medeweggebruikers af als we kwaad zijn. In de trein schelden we onze medepassagiers niet uit; in de veilige beslotenheid van de auto wel. Ik zeg ‘we’ maar daarmee bedoel ik natuurlijk niet dat iedereen dat doet, maar wel dat het een veel voorkomend verschijnsel is.
Voor jezelf opkomen
Nu zijn dit dingen die ons als Christenen niet sieren. Voor jezelf opkomen is echter op zichzelf helemaal niet verkeerd. Als een ander inbreuk maakt op jouw privacy, of jou beledigt of vul maar in, dan zouden we er wat van moeten zeggen. Assertieve mensen doen dat ook. Niet-assertieve mensen doen dat niet. De Christelijke kijk er op geeft al snel aan dat de niet-assertieve houding de meest Christelijke houding is. We moeten verdraagzaam zijn immers…? Echter: als je niet voor jezelf op durft te komen dan is het geen verdraagzaamheid maar angst. Als je dan noodgedwongen ‘verdraagzaam’ bent dan heb je twee problemen: je hebt je geërgerd aan die ander èn je ergert je aan je eigen angst om voor jezelf op te komen! Dat laatste kan ook leiden tot minachting van jezelf!
Waarom komen we soms niet voor onszelf op? Het antwoord lijkt simpel: dat durven we niet. Maar: waarom durven we dat niet? Is dan iedereen waar je je aan ergert een kop groter of ziet die er gemeen en sterk uit? Zal iemand die van jou kritiek krijgt je aanvallen?? Weet je: ik denk zelf dat de reden een heel andere is. (bij mij was dat zó althans) We durven niet, omdat we dan misschien niet meer aardig gevonden worden! En d? t kan niet: we moeten ten koste van alles zorgen dat andere mensen ons aardig vinden! Waarom eigenlijk?
Zelfbeeld
Dat kan bijvoorbeeld komen omdat we een gering zelfbeeld hebben. We hebben het nodig dat mensen ons bemoedigend toeknikken. Ons aardig vinden. Als de ander ons niet aardig vindt, dan… nou ja dan zìjn we niet aardig!!! IS DAT ZO? Wie of wat bepaalt onze menselijke waarde? In de eerste plaats is dat de Here God en de Heer Jezus. Psalm 139:16 ‘Uw ogen zagen mijn vormeloos begin, alles werd in uwboekrol opgetekend, aan de dagen van mijn bestaan ontbrak er niet één.‘
WOW!! Vanaf het aller, allereerste begin kende God ons! Nou…. Efeze 1:4 ‘Gelijk Hij ons uitverkoren heeft in Hem, vóór de grondlegging der wereld, opdat wij zouden heilig en onberispelijk zijn voor Hem in de liefde ‘ Daar word je toch wel even stil van? Al vóór de grondlegging der wereld heeft God ons gekend, wist Hij welke beslissingen we zouden nemen en dus ook, dat we God’s aanbod van genade in Jezus Christus zouden aanvaarden! De Heer Jezus had ons zó lief en vond ons zó waardevol dat Hij Zich in zijn gezicht liet spuwen, slaan en beledigen. Hij verdroeg afschuwelijke zweepslagen die zijn huid openscheurden, de martelende pijn toen de scherpe lange doornstekels door zijn hoofdhuid drongen. Naakt werd Hij aan het kruis geslagen, bespot en gehoond. De Zoon van God droeg dit alles voor jou! Voor mij! Zó veel vindt Hij ons waard! Zó veel houdt Hij van ons!
Wie zal dan zeggen dat wij niets waard zijn? Wij zelf? Onszelf omlaaghalend? Met een minderwaardigheidscomplex het van anderen verwachtend, dat zij ons zelfbewustzijn weer omhoog halen? Heb je er dan wel eens bij stil gestaan hoeveel macht wij andere mensen dan over onszelf geven? Stel: je wordt vrolijk wakker, bent de hele dag blij en vrolijk; doet je werk met een glimlach, tot… die collega tegen jou uitviel. Die collega, die laatst juist tegen jou had gezegd dat jij een ‘samenbindende factor’ bent…. (Je was er zó trots op geweest!)
|
En nu heb je een fout gemaakt en bijt deze collega je toe: ‘hoe kun je zó’n stomme fout maken, hoe stom kun je wezen!’ Aangeslagen, verbouwereerd en verdrietig ga je naar huis. Vanwege die fout die je gemaakt had… Toch? NEE! Niet vanwege die fout die je gemaakt had. Een mens maakt namelijk fouten. Je bent overstuur geraakt door de nare reactie van die collega! En als jouw zelfbeeld ervan afhangt wat een ander van je vindt, dan BEN je nu dus een stommeling… Je hebt die ander de macht gegeven? om te bepalen hoe jij je voelen moet! |
 |
Als wij een fout maken en dat belijden vinden we in de Heer Jezus altijd een Vriend Die niet veroordelend is, maar begripvol en vergevend. Als je je down voelt, bedenk dan van hoe veel waarde je bent voor de Heer Jezus en voor de Here God. Onthoud steeds opnieuw: Je bent een Koninklijk kind, door de Vader bemind! En wees nuchter: je kent jezelf immers goed? Mag een mens fouten maken van jou? En mag je dat dan zelf ook?
Christelijke terughoudendheid
Het niet voor onszelf op durven komen kan ook komen door onze Christelijke opvoeding. Een kind van God is immers verdraagzaam, vergevingsgezind, zachtmoedig, vriendelijk en goed? Ja, absoluut. Dat zijn vruchten van de Geest, waar je (als het goed is) de kinderen van God aan kunt herkennen. Toch wil dat niet zeggen dat we alles over onze kant moeten laten gaan; dat we geen tegengas mogen geven. Als we zien hoe de Heer Jezus met de mensen omgaat, zien we dat Hij inderdaad een Man van vrede is, liefdevol, en zeer zeker vergevingsgezind. Maar de mensen die Hem op de proef stellen, mensen die Hem proberen te kwetsen, die mensen krijgen van de Heer Jezus helder en duidelijk te horen wat Hij vindt!
De Heer Jezus kreeg de aandacht van de Schriftgeleerden en Farizeeërs door hen adderengebroed te noemen en witgeschilderde graven, van buiten mooi maar van binnen vol doodsbeenderen en onreinheid. Vervolgens vertelde Hij hen haarfijn wat er fout was in hun leven. Lees bijvoorbeeld eens voor jezelf Lucas 11:37-54. De Heer Jezus vertelt de Farizeeërs dat zij zich vroom voordoen maar in werkelijkheid vol slechtheid zijn. Eén van de aanwezige Wetgeleerden zegt dan: ‘Meester, door dit te zeggen beledigt Gij ook òns!’ Hoe zouden wij reageren?
Als ik naar mezelf kijk, dan weet ik het wel. Ik zou datgene wat ik gezegd had, iets verzachten. Waarom iemand beledigen, per slot van rekening? Ik zou dus zeggen ‘Nou, ja, moet je luisteren, ik bedoelde …’ Maar wat antwoordde de Heer Jezus? Hij antwoordde de beledigde Wetgeleerde (een hooggeplaatst man) het volgende: ‘Wee ook u, Wetgeleerden, want u legt de mensen zware lasten op en draagt ze zelf niet! Wee u, want u bouwt de grafsteden van de profeten (grote praalgraven) maar uw voorgangers, mannen als u, vermoordden deze profeten! Wee u! Want u hebt de sleutel der kennis weggenomen; zelf bent u niet binnengegaan en mensen die dat willen houdt u tegen!’
Zó! Dat liegt er niet om! De Heer Jezus legt de waarheid op tafel, zonder Zich druk te maken wat de mensen van Hem denken! Moeten wij dan ook zo reageren als de Heer Jezus?
Nou … Als we dat overwegen dan moeten we wel bedenken wat er (vaak) over de Heer Jezus geschreven staat: ‘maar Hij kende hun gedachten, hun overleggingen’. Tja, dat kun je van ons niet zeggen. De ander dus zó duidelijk de waarheid vertellen moeten we dus inderdaad met terughoudendheid doen. Maar dan wel terughoudendheid door de wetenschap dat wij zien als in een spiegel. We horen de woorden van de ander maar kennen niet zijn diepste gedachten en beweegredenen. Christenen die heel gemakkelijk een ander Christen uitmaken voor valse profeet of valse leraar begeven zich op glad ijs! (want met het oordeel waarmee gij oordeelt zult gij (zelf) geoordeeld worden!)
Maar laten we niet terughoudend zijn uit angst onze populariteit te beschadigen. Onze menselijke waarde is wie we zijn in Christus. We mogen Zijn liefde uitdragen, Zijn ambassadeurs zijn. Dat geeft ons autoriteit. Laten we deze autoriteit niet aan anderen geven en bang in ons hoekje kruipen, maar in blijdschap de wedloop van het geloof lopen, gesteund en getroost door de Heilige Geest en bemoedigd door de wolk van getuigen: hen die ons zijn voorgegaan en die onze aardse strijd met grote belangstelling volgen en voor ons bidden.
